Ποτέ δεν μου άρεσε η λέξη δέσμευση.
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, ένιωθα πως κρύβει κάτι στενό, κάτι που περιορίζει την αναπνοή. Ίσως γιατί πάντα ένιωθα πως ήρθα σ’ αυτή τη ζωή για να είμαι ελεύθερη — όχι μόνο εξωτερικά, αλλά βαθιά μέσα μου. Να μπορώ να υπάρχω χωρίς να χρειάζεται να μικρύνω, να αλλάξω ή να χωρέσω μέσα σε κάτι που δεν είναι δικό μου.
Και μέσα στις σχέσεις… αυτή η λέξη πάντα με τρόμαζε λίγο.
Δέσμευση.
Σαν να κουβαλά πάνω της μια υπόσχεση φυλακής. Σαν να σημαίνει ότι, από τη στιγμή που τη δίνεις, δεν μπορείς πια να κινηθείς όπως πριν.
Κι όμως — όσο μεγαλώνω, όσο ανοίγω, όσο θεραπεύομαι — αρχίζω να καταλαβαίνω πως δεν είναι η ίδια η δέσμευση που με φοβίζει.
Είναι ο τρόπος που την έχουμε μάθει. Ο τρόπος που τη συνδέσαμε με την απώλεια της ελευθερίας μας, με την υποχρέωση, με την καταπίεση.
Γιατί αν το σκεφτείς… η ίδια η λέξη έχει μέσα της το “δέσμος”.
Και ο δεσμός μπορεί να είναι κάτι ιερό — όταν δεν πνίγει, αλλά ενώνει. Όταν δεν σε περιορίζει, αλλά σε βοηθά να ανθίσεις.
Κι εκεί αρχίζει να γεννιέται ένα άλλο ερώτημα μέσα μου:
Τι σημαίνει στ’ αλήθεια ελευθερία μέσα σε μια σχέση;
Για μένα, ελευθερία δεν είναι το «κάνω ό,τι θέλω». Δεν είναι η απόσταση, ούτε η αποφυγή ευθύνης. Δεν είναι εκείνο το σύγχρονο “ας μην το ονομάσουμε σχέση γιατί δεν χρειάζονται ταμπέλες”.
Κάτι χάνεται εκεί, κάτι βαθύ. Κάτι από την ουσία του να συνδέεσαι αληθινά.
Τα τελευταία χρόνια, βλέπω γύρω μου να κυριαρχεί μια μορφή “ελευθερίας” που στην πραγματικότητα είναι φόβος. Φόβος για το άνοιγμα, φόβος για τη δέσμευση, φόβος για την οικειότητα. Κι έτσι, οι σχέσεις μένουν στην επιφάνεια.
Γινόμαστε συνταξιδιώτες χωρίς προορισμό.
Περνάμε ο ένας από τον άλλον, αλλά δεν συναντιόμαστε πραγματικά.
Και τότε καταλαβαίνω πως η αληθινή ελευθερία δεν είναι η απουσία δεσμού — είναι η επιλογή του δεσμού. Να είμαι με κάποιον γιατί τον επιλέγω κάθε μέρα. Όχι γιατί πρέπει. Όχι γιατί φοβάμαι να μείνω μόνη. Αλλά γιατί η ψυχή μου τον αναγνωρίζει.
Η ελευθερία μέσα στην αγάπη δεν σημαίνει αποφυγή,
σημαίνει ευθύνη.
Να ξέρω ποια είμαι, να ξέρω τι νιώθω, και να μπορώ να το εκφράσω με ειλικρίνεια και αυθεντικότητα. Να στέκομαι παρούσα, με τα τραύματα και τα φώτα μου. Να μπορώ να λέω “ναι” και “όχι” με αγάπη.
Η ελευθερία θέλει θάρρος.
Θέλει να δεις τις σκιές σου, να θεραπεύσεις τα παιδικά σου κομμάτια, να σταθείς γυμνή μπροστά στον άλλον — συναισθηματικά, ψυχικά, πνευματικά. Κι αυτό είναι ίσως η πιο μεγάλη δέσμευση απ’ όλες:
Να δεσμευτείς απέναντι στην αυθεντικότητά σου.
Μερικές φορές σκέφτομαι πως η σχέση δεν χρειάζεται λεξιδέσμευση — χρειάζεται παρουσία. Γιατί η παρουσία δεν ζητά όρκους, δεν χρειάζεται ταμπέλες. Είναι εκεί, σιωπηλά, ουσιαστικά.
Δεν λέει “είμαι μαζί σου για πάντα”.
Λέει “είμαι μαζί σου τώρα, ολοκληρωτικά”.
Κι αυτό το τώρα είναι το πιο πολύτιμο δώρο που μπορείς να προσφέρεις. Να είσαι εκεί. Όχι μόνο χρονικά, κάθε μέρα, αλλά όταν ο άλλος σε χρειάζεται πραγματικά. Όταν νιώθει φόβο, όταν πονάει, όταν μπερδεύεται. Να ξέρει πως είσαι εκεί, όχι για να τον σώσεις, αλλά για να του θυμίσεις ποιος είναι.
Η παρουσία είναι το πιο όμορφο “σ’ αγαπώ” που μπορείς να δώσεις.
Γιατί μέσα της χωράει και τη σιωπή και την αποδοχή και το φως.
Μέσα της υπάρχει χώρος — όχι έλεγχος.
Κι ίσως αυτό είναι που με συγκινεί πιο πολύ στις ώριμες σχέσεις.
Όταν και οι δύο είναι ελεύθεροι να είναι ο εαυτός τους,
να εξελίσσονται, να αλλάζουν, να θεραπεύονται, να πέφτουν και να σηκώνονται — μαζί αλλά και μόνοι.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από δύο ανθρώπους που επιλέγουν να πορεύονται πλάι-πλάι, όχι γιατί χρειάζονται ο ένας τον άλλον,
αλλά γιατί βλέπουν ο ένας τον άλλον. Γιατί καταλαβαίνουν πως η αγάπη δεν είναι φυλακή — είναι καθρέφτης. Ένας καθρέφτης που σε βοηθά να θυμηθείς ποιος είσαι.
Η δέσμευση, όταν πηγάζει από αυτή την επίγνωση, δεν είναι δέσμος αλλά ρίζα. Ρίζα που σου επιτρέπει να σταθείς, να μεγαλώσεις, να ανθίσεις.
Και η ελευθερία δεν είναι φυγή, είναι ο χώρος που αφήνεις μέσα στη σχέση για να αναπνέετε και οι δύο.
Η παρουσία, πάλι, είναι ο ήλιος που δίνει ζωή και στα δύο.
Χωρίς αυτήν, η δέσμευση μαραίνεται.
Χωρίς αυτήν, η ελευθερία χάνει νόημα.
Έτσι, όσο γράφω αυτές τις σκέψεις, νιώθω πως στέκομαι πια αντιμέτωπη απέναντι στις λέξεις “δέσμευση” και “ελευθερία”. Σαν να σμίγουν μέσα μου σε κάτι πιο απλό, πιο γνήσιο. Σε μια αίσθηση ισορροπίας που δεν ζητά να ορίσει, αλλά να βιώσει.
Να είμαι δεσμευμένη στην παρουσία μου.
Να είμαι ελεύθερη στην αγάπη μου.
Να επιλέγω, κάθε μέρα, να μένω εκεί όπου η ψυχή μου νιώθει αλήθεια.
Ίσως τελικά αυτό να είναι η ουσία της σχέσης:
όχι να ανήκεις, αλλά να είσαι.
Όχι να κρατάς, αλλά να συνυπάρχεις.
Όχι να ζητάς, αλλά να μοιράζεσαι.
Και τότε, δεν έχει σημασία αν το ονομάζεις σχέση ή όχι. Γιατί όταν δύο ψυχές συναντιούνται με παρουσία και ελευθερία, η δέσμευση υπάρχει ήδη — όχι ως υποχρέωση, αλλά ως φυσική συνέπεια της αγάπης.
Είμαι εδώ. Παρούσα.
Κι από εδώ, ας ανθίσει ό,τι είναι να ανθίσει.
Με αγάπη,
