Για τη συνέπεια, την πειθαρχία και τον ψίθυρο της ψυχής

«Τι είναι αλήθεια η συνέπεια; Τι είναι η πειθαρχία;»

Σήμερα το πρωί, ξύπνησα με ένα παράξενο συναίσθημα – μία από εκείνες τις μισο-ονειρικές, μισο-διαυγείς καταστάσεις, μεταξύ ύπνου και ξύπνιου όπου οι ερωτήσεις ανθίζουν σαν λουλούδια στην αυγή.

Συνέπεια… πειθαρχία…

Οι λέξεις ακουγόταν τόσο οικείες, σχεδόν συνηθισμένες, αλλά ξαφνικά κουβαλούσαν ένα άγνωστο βάρος… σαν να ήθελαν να τις δω ξανά με άλλα μάτια, διαφορετικά. Σαν να είχαν κάτι βαθύτερο να μου αποκαλύψουν.

Άνοιξα το ημερολόγιό μου, έφτιαξα λίγο τσάι και άφησα το μολύβι μου να περιπλανηθεί μέσα σε αυτές τις σκέψεις, ελπίζοντας να ακούσω περισσότερο, παρά να γράψω.

Συνέπεια και πειθαρχία: Δύο παλιοί φίλοι με πολλά πρόσωπα

Αυτές οι δύο είναι μαζί μου εδώ και πολύ καιρό, σαν αυστηροί δάσκαλοι ή απόμακροι γονείς. Συνέπεια: η πράξη του να εμφανίζεσαι ξανά και ξανά. Πειθαρχία: η εσωτερική δομή που σε κρατά συνδεδεμένους σε αυτό που έχει σημασία.

Υπήρξαν οι σύμμαχοί μου και οι τύραννοί μου.

Παλιότερα, τις συνέδεα με την απόδοση. Είσαι “καλός” μόνο αν είσαι συνεπής. “Πετυχαίνεις” μόνο αν είσαι πειθαρχημένος. Τα φορούσα σαν μετάλλια – και μερικές φορές, σαν αλυσίδες.

Αλλά τι συμβαίνει αν υπάρχει κάτι περισσότερο και πέρα από αυτά;

Μήπως έχουν να κάνουν μόνο με τη δομή, την επανάληψη, το να κάνεις αυτό που κάνεις κάθε μέρα, είτε σου αρέσει είτε όχι; Ή μήπως υπάρχει μια πιο ήπια εκδοχή, κάτι πιο κοντά στην ψυχή;

Υπάρχει σκιά; Ω ναι, υπάρχει…

Καθώς καθόμουν σε περισυλλογή με αυτό το ερώτημα, αναδύθηκε μια ήσυχη αλήθεια: η συνέπεια και η πειθαρχία έχουν επίσης σκιές. Όταν καθοδηγούνται από το φόβο – τον φόβο της αποτυχίας, τον φόβο ότι δεν είναι αρκετά, τον φόβο του χάους, τον φόβο της αβεβαιότητας – γίνονται άκαμπτες, ελεγκτικές, ακόμη και τιμωρητικές.

Το έχω δει στον εαυτό μου. Πόσο μ’ είχα αυτό-μαστιγώσει για χρόνια…

Τις μέρες που ανάγκασα τον εαυτό μου να συνεχίσει, παρόλο που το σώμα μου ούρλιαζε για ξεκούραση. Τους μήνες που έμεινα στον ρυθμό κάποιου πράγματος που δεν με θρέφει πια, μόνο και μόνο επειδή φοβόμουν να σπάσω το μοτίβο. Η τελειομανής μέσα μου – της αρέσει η πειθαρχία, αλλά μόνο το είδος που οδηγεί σε χρυσά μετάλλια. Όχι το είδος που τιμά την καρδιά μου.

Οπότε ναι, υπάρχει μια σκιά. Η πειθαρχία μπορεί να γίνει αυτοεγκατάλειψη. Η συνέπεια μπορεί να γίνει μούδιασμα.

Αλλά υπάρχει επίσης φως μέσα τους, βαθιά σοφία – αν επιλέξουμε να ακούσουμε με συμπόνια.

Αρσενικό ή θηλυκό;

Συνήθιζα να πιστεύω ότι η πειθαρχία και η συνέπεια ήταν καθαρά αρσενικά χαρακτηριστικά. Και ίσως με τον τρόπο που μας έχουν διδαχθεί – σκληρά, γραμμικά, στρατιωτικά – να είναι. Αλλά όταν κοιτάζω τη φύση, βλέπω παντού τόσο την πειθαρχία όσο και τη συνέπεια. Και δεν είναι ψυχρές. Είναι ζωντανές.

Το φεγγάρι εμφανίζεται κάθε βράδυ στις φάσεις του. Αυτό είναι συνέπεια. Η μήτρα αιμορραγεί με ρυθμό σε κάθε κύκλο. Αυτό είναι πειθαρχία που γεννιέται από τη φύση, όχι από τη βία. Οι σπόροι ξεπροβάλουν μέσα από το χώμα και βλασταίνουν  όταν η εποχή το απαιτεί. Τα ποτάμια ακολουθούν την πορεία τους με αφοσίωση. Υπάρχει ιερή τάξη και στο θηλυκό.

Έτσι, ίσως το ερώτημα δεν είναι αν αυτά τα χαρακτηριστικά είναι αρσενικά ή θηλυκά, αλλά μάλλον πώς και πόσο τα ενσαρκώνουμε μέσα από τη δική μας ουσία;

Ο αρσενικός τρόπος μπορεί να είναι η πειθαρχία μέσω της εστίασης, της σαφήνειας και της δομής. Ο θηλυκός τρόπος μπορεί να είναι να παραμένουμε συνεπείς μέσω της διαίσθησης, της ροής και της αφοσίωσης. Και τα δύο είναι έγκυρα. Και τα δύο είναι αναγκαία. Αυτό που έχει σημασία είναι αν είναι ευθυγραμμισμένα με την ψυχή – ή με την αχόρταγη πείνα του εγώ.

Πώς μπορούμε να συνεργαστούμε μαζί τους;

Για γυναίκες σαν εμένα – βαθιά ευαίσθητες, που ζουν σε κυκλικότητα, συντονισμένες με τις εσωτερικές εποχές – τα παραδοσιακά μοντέλα πειθαρχίας συχνά μοιάζουν με βία. Αλλά έχω μάθει ότι εξακολουθώ να χρειάζομαι μια αίσθηση ιερής πειθαρχίας. Όχι ως μαστίγιο, αλλά ως δοχείο. Έναν χώρο για να είμαι και να γίνομαι.

Χρειάζομαι το είδος της πειθαρχίας που προστατεύει τα όνειρά μου από την απόσπαση της προσοχής. Που λέει: «Θα κάθομαι και θα γράφω ακόμα και όταν είναι δύσκολο, γιατί η ψυχή μου λαχταρά να μιλήσει». Χρειάζομαι το είδος της συνέπειας που λέει: «Θα επιστρέψω στην αναπνοή μου, στην αλήθεια μου, στον εαυτό μου, ξανά και ξανά – ακόμα και όταν ξεχνάω».

Αυτό το είδος πειθαρχίας μοιάζει με αγάπη. Μια ήρεμη σταθερή παρουσία.

Για τους άνδρες, ίσως το ταξίδι να είναι ελαφρώς διαφορετικό. Συχνά έχουν μάθει να συνδέουν την αξία τους με την απόδοση και την αντοχή. Γι’ αυτούς, η πρόσκληση μπορεί να είναι να μαλακώσουν την πειθαρχία. Να θυμούνται ότι η ξεκούραση είναι επίσης παραγωγική. Ότι ο εσωτερικός τους κόσμος έχει εξίσου μεγάλη σημασία με τα εξωτερικά τους επιτεύγματα. Ότι η πειθαρχία δεν έχει να κάνει με την κυριαρχία, αλλά με την αφοσίωση – στην ψυχή, στο σώμα, στην αλήθεια.

Και ίσως τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, η βαθύτερη πρόσκληση είναι η εξής:

Μπορεί η πειθαρχία να είναι ένας δρόμος προς την οικειότητα με τον εαυτό μας;

Μπορεί η συνέπεια να είναι ένα ερωτικό γράμμα που γράφουμε στα όνειρά μας, μέρα με τη μέρα;

Ας είναι ιερό, ας είναι αληθινό

Ακόμα μαθαίνω.

Κάποιες μέρες, εμφανίζομαι με χάρη, με τσαχπινιά. Άλλες μέρες, πέφτω στην αφηρημάδα, την τεμπελιά ή τον φόβο. Αλλά αρχίζω να παρατηρώ ότι όταν η πειθαρχία μου έχει τις ρίζες της στην ντροπή ή την πίεση, καίγομαι Εξουθένωση. Burnout . Όταν έχει τις ρίζες της στην αγάπη και τη διαύγεια, ανθίζω.

Και έτσι ρωτάω τον εαυτό μου κάθε πρωί:

Τι χρειάζομαι για να νιώσω συνδεδεμένη σήμερα;

Τι θέλει η ψυχή μου να δεσμευτώ -όχι από ενοχή, αλλά από αγάπη;

Ποιο μικρό, όμορφο βήμα μπορώ να κάνω με συνέπεια που θα με φέρει πιο κοντά σε αυτό που γίνομαι;

Δεν χρειάζεται να σκαρφαλώσω σε βουνά. Απλά πρέπει να κάνω ένα βήμα τη φορά. Με παρουσία. Με καρδιά.

Η ψυχή έχει ρυθμό

Η ψυχή δεν μιλάει με άκαμπτα σχέδια. Μιλάει με ρυθμό.

Κάποιες εποχές μας ζητούν να μπούμε μέσα μας, να ξεκουραστούμε, να ηρεμήσουμε. Άλλες μας καλούν να σηκωθούμε, να δημιουργήσουμε, να δράσουμε, να μιλήσουμε. Η πειθαρχία και η συνέπεια δεν έχουν να κάνουν με το να αγνοούμε την κατάσταση που βρισκόμαστε – δεν είμαστε μηχανές. Το σημαντικό είναι να τιμάμε την εποχή με αφοσίωση. (Μπορείς να διαβάσεις το άρθρο για τις εποχές της ζωής)

Έτσι, ίσως η πειθαρχία να σημαίνει πραγματικά να μένουμε κοντά σε αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία, ακόμη και όταν ο κόσμος μας απομακρύνει από αυτό. Να ακολουθούμε το δικό μας μοναδικό μονοπάτι.

Και ίσως η συνέπεια είναι η ήσυχη υπόσχεση που δίνουμε στον εαυτό μας, να επιστρέφουμε ξανά και ξανά… στην αναπνοή, στο σώμα, στην αγάπη, στην ψυχή.

Και ίσως αυτό να είναι κάτι παραπάνω από αρκετό.

Με αγάπη,

P.S. Ρίξε και μια ματιά στο νέο podcast στο YouTube